همشهری آنلاین: وجود آیین‌های متفات و رسم‌هایی چون «نوروز صیاد» در جزیره قشم در استان هرمزگان خود گواهی بر این مدعاست. البته مردم این استان مانند سایر نقاط ایران جشن و آیین‌های مشترکی در طول سال برپا می‌دارند، اما وابستگی به دریا در اجرای همین آیین‌های مشترک هم بی‌تاثیر نیست. یکی از آیین‌های مشترک برگزاری جشن چهارشنبه‌سوری در هرمزگان است.
آب تنی در چهارشنبه‌سوری
شناکردن و تن به آب‌زدن از کارها و تفریحات رایج در هرمزگان است. اما مردم این استان سالی ۲ بار و مردم قشم سالی ۳ بار طبق آیین‌های خاصی به دریا می‌روند. به عنوان نمونه ساکنان جزیره قشم هنگام برپایی جشن نوروز صیاد که در تابستان برگزار می‌شود به دریا می‌روند. در دیگر نقاط ساحلی هم مردم برای انجام مراسم ویژه آب‌تنی می‌کنند که یکی در آخرین چهارشنبه ماه صفر و دیگری در چهارشنبه‌سوری است. آنها در این مراسم با ذکر «بسم الله الرحمن الرحیم» پا در آب‌های گرم و شور می‌گذارند و مدتی در آب دریا می‌نشینند و آب تنی می‌کنند. در پایان با ۳ صلوات، ۳ بار سر خود را در آب شور فرو می‌کنند، بعد از این کار از دریا بیرون می‌آیند و به خانه‌هایشان بر می‌گردند و با آب شیرین بدن‌های خود را می‌شویند که اصطلاحا به این کار «هو شیرینی» می‌گویند. چنانچه کسی بیمار باشد و نتواند برای اجرای این مراسم به دریا برود بستگانش از دریا برایش آب می‌آورند تا در منزل آب‌تنی کند. هرمزگانی‌ها معتقدند با این کار دیگر در طول سال بیمار نخواهند شد.
افروختن آتش
افروختن آتش چهارشنبه‌سوی هم از رسم‌های رایج در هرمزگان است. از گذشته تا امروز رسم بر این بوده که در حیاط خانه یا جلوی در منزل آتشی برپا می‌کنند و تمامی اعضای خانواده از روی آن می‌پرند. در هرمزگان رسم بر این است که در پایان این آتش‌بازی، خاکستر آن را جمع کنند و در جایی دور از منزل بریزند. همچنین در این شب رسم بوده که خانواده‌ها کوزه کهنی را بشکنند و کوزه تازه‌ای را جایگزین آن کنند. امروزه هم با شکستن لیوان این رسم تاریخی در میان بعضی از خانواده‌ها همچنان پابرجاست.
آجیل مشکل‌گشا
تهیه و خوردن آجیل مشکل‌گشای مخصوص شب چهارشنبه سوری بین خانوده‌های هرمزگانی مرسوم است. آنها برای این شب آجیلی شامل نخود و تخمه قشمی به همراه پسته، بادام، کشمش و توت تهیه و با خواندن دعا، آن را تبرک می‌کنند، بعد مقداری را به همسایگان می‌دهند و باقی را به همراه خانواده می‌خورند.
چاووشی‌خوانی
زنان و دختران جوان هرمزگانی در شب چهارشنبه‌سوری دور هم جمع می‌شوند و دیوان حافظ شیرازی را با نیت خیر باز می‌کنند و اشعار نغز و زیبای حافظ را زمزمه می‌کنند و فال خود را برای سایرین می‌خوانند و بزرگ‌ترها هم با صدای خوش چاوشی می‌خوانند.
دودکردن اسپند و گشته
هرمزگانی‌ها بر این عقیده‌اند که در این شب اسپند و گشته عربی را دود کنند و دور سر اعضای خانواده بگردانند.
صدقه‌دادن
صدقه‌دادن در چهارشنبه‌سوری از آداب و رسم‌هایی است که اغلب زنان هرمزگانی آن را به‌جا می‌آورند. اگر کسی در این روز لباسی دوخته از خیاطی به خانه بیاورد، حتما هم‌وزن آن خرما یا شیرینی صدقه می‌دهد.
قصه چیچگای بزرگان
در شب چهار شبنه‌سوری کوچک‌ترها در کنار بزرگان دور آتش می‌نشینند و مُم گَپو (مادر بزرگ) و بَپ گَپو (پدربزرگ) قصه‌هایی همراه با شوخی و خنده تعریف می‌کنند و در کنار آتش غذا و شیرینی می‌خورند. هرمزگانی‌ها به افسانه‌ها و داستان‌های قدیمی «چیچگا» می‌گویند.
قاشق‌زنی
در روستاهای هرمزگان کودکان و نوجوانان دستاری بر سر خود می‌کشند تا شناخته نشوند بعد به در خانه اهالی می‌روند و با زدن قاشق به ظروف معدنی اعلام حضور می‌کنند و اهالی خانه شیرینی های سنتی، آجیل، شکلات و در بعضی از موارد پول نیز به کاسه آنها می‌ریزند.
فال‌گوش ایستادن و تفال زدن از گفت‌وگوهای عابران، ترنابازی و فال بولونی(فال کوزه) از دیگر رسم‌های رایج چهارشنبه‌سوری در هرمزگان است.
نظر شما